Θανάσης Τότσικας και Michael Levinas
στη Cite de la Musique

Είναι γεγονός ότι η παρουσία Ελλήνων καλλιτεχνών σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι τα τελευταία χρόνια συχνότερη και τακτικότερη. Όμως, παρόλα τα αισιόδοξα μηνύματα στο ελληνικό εικαστικό τοπίο —καλές εμφανίσεις και κριτικές στις διεθνείς εκθέσεις Biennale Βενετίας και Sao Ρaulο— οι μεμονωμένες εμφανίσεις καλλιτεχνών, πέραν του πλαισίου ομαδικών εκθέσεων ή και ατομικών, εντός όμως των προστατευτικών χώρων των γκαλερί σπανίζουν.

Κάτι ανάλογο συνέβη μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 1997 με την κοινή εμφάνιση του Michael Levinas και του Θανάση Τότσικα στη Γαλλία, στη Cite de Ιa Musique στο Παρίσι, με την υποστήριξη του Πολιτιστικού Τμήματος του Υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας (AAFA) και του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου αντίστοιχα.

Η Cite de Ιa Musique είναι ο νέος οργανισμός που προσετέθη στην αλυσίδα των μεγάλων έργων για τον πολιτισμό που ξεκίνησαν το 1982 στη Γαλλία με το σχέδιο F. Mitterand. Φιλοξενεί, εκτός από το απίστευτο σε τεχνολογική αλλά και μουσειολογική τελειότητα Μουσείο Μουσικής, και χώρους για δημιουργία μουσικών, αλλά, σε συνδυασμό με αυτές, και άλλων εκδηλώσεων τέχνης. Εκεί ο Θανάσης Τότσικας παρουσίασε μια καινούργια εκδοχή του έργου που είχε δείξει στην προηγούμενη Documenta (9) στο Κάσελ και ο Michael Levinas συνέθεσε ένα μουσικό κομμάτι που "παρακολουθούσε" την κίνηση αλλά και το "ύφος" της γλυπτικής εγκατάστασης.

Στο διάστημα που διήρκεσε αυτή η δράση, η οποία επαναλαμβανόταν δύο-τρεις φορές την ημέρα για περίπου πέντε ημέρες, ο κόσμος γέμιζε το μεγάλο αμφιθέατρο, στο οποίο ήταν τοποθετημένο το έργο. Γύρω από τις κολώνες από ανοξείδωτο μέταλλο, οι οποίες γύριζαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, χωρίς τον παραμικρό θόρυβο, ήταν τοποθετημένα καθίσματα στα οποία έπαιρναν θέση μουσικοί. Μόλις άρχιζε η περιστροφή του έργου, τα καθίσματα ανυψώνονταν σχηματίζοντας ένα παραλληλόγραμμο στα τέσσερα σημεία γύρω από τις δύο κολώνες και οι μουσικοί άρχιζαν, σε συνδυασμό με τη συνθετική μουσική που ακουγόταν στο χώρο, να εκτελούν φωνητικά μουσικά κομμάτια. Είναι αδύνατη, βέβαια, η περιγραφή ενός τέτοιου έργου. Αυτό που μετράει είναι η πολύ θετική αντιμετώπιση από τον κόσμο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η επιτυχημένη συνεργασία των σημαντικών καλλιτεχνών από δύο διαφορετικούς χώρους, με διαφορετικά μέσα και γλώσσα, αλλά και κοινή αντίληψη, για την παραγωγή ενός τελικού ενιαίου έργου, πράγμα που αποτελεί σήμερα και ένα από τα κύρια ζητούμενα της σύγχρονης τέχνης.