Λίγα λόγια για τον συλλέκτη Ζαχαρία Γ. Πορταλάκη και τη συλλογή του

Ο χρηματιστής Ζαχαρίας Πορταλάκης, συστηματικός συλλέκτης έργων της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, χορηγός των σημαντικότερων εκθέσεων της Εθνικής Πινακοθήκης της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια, και μέλος του Διοικητικού της Συμβουλίου, γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1947.

Οι οικονομικές δυσκολίες της οικογένειάς του, τον οδήγησαν αρχικά να επιλέξει την Στρατιωτική Ιατρική Σχολή, όπου οι σπουδές είναι δωρεάν, αλλά δεν έγινε δεκτός, λόγω προβλήματος στην όρασή του. Έτσι, έδωσε εξετάσεις και πέτυχε στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πειραιά. Χρηματοδότησε τις σπουδές του γράφοντας και εκδίδοντας σημειώσεις για τους άλλους φοιτητές και παραδίδοντας ιδιαίτερα μαθήματα. Μετά την αποφοίτησή του, εργάστηκε αρχικά ως φροντιστής κι εντελώς τυχαία, χάρη σ΄ ένα μαθητή του, ανακάλυψε το χώρο του Χρηματιστηρίου, όπου και παρέμεινε έκτοτε, δημιουργώντας δικό του χρηματιστηριακό γραφείο αλλά και τον Σύνδεσμο Ελλήνων Χρηματιστών του οποίου και διετέλεσε πρώτος πρόεδρος.

Παρόλο που η δίδυμη αδελφή του Σοφία, σπούδαζε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, μέχρι το 1986 ο ίδιος δεν είχε ιδιαίτερη σχέση με τον κόσμο της Τέχνης. Το πρώτο έργο που τον συγκίνησε και από το οποίο ξεκίνησε η μεγάλη συλλογή του, ήταν του Γιάννη Τσαρούχη και το είδε σε μια ομαδική έκθεση που επισκέφθηκε από υποχρέωση. Έκτοτε, άρχισε να αγοράζει όλα τα έργα που του άρεσαν, χωρίς να έχει κατά νου τη δημιουργία συλλογής. Η πραγματική του μύηση στην τέχνη, έγινε μέσα από την προσωπική γνωριμία και τη φιλία του με σημαντικούς καλλιτέχνες, όπως ο Καπράλος, ο Ζογγολόπουλος, ο Στάμος. Έτσι, γεννήθηκε η ιδέα της συλλογής από θαυμασμό στην προσωπικότητα και το έργο αυτών των ξεχωριστών ανθρώπων.

Θεματικός άξονας, ήταν η καταγραφή του έργου ελλήνων καλλιτεχνών με διεθνή αναγνώριση: Κουνέλλης, Τάκης, Στάμος, Κουλεντιανός, Μπαζιώτης, Γιαννάκος, Σαμαράς, Παύλος, Αντωνάκος, Λεκάκης, Χρύσα, Ξενάκης, Ράτσικας, Φιλόλαος, Βλαβιανός, Μιχαηλίδης… Γρήγορα η συλλογή πήρε συγκεκριμένη χρονολογική κατεύθυνση, εστιάζοντας στο έργο μεγάλων ελλήνων ζωγράφων και γλυπτών που εργάστηκαν στα μεταπολεμικά χρόνια και μερικών επιλεγμένων σύγχρονων. Συνάμα, άρχισε να διευρύνεται και με έργα καθοριστικών για τη σύγχρονη τέχνη δημιουργών από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπως του Γουόρχολ, του Μάτα, του Σεζάρ κ.α. χωρίς ποτέ να πάψει η «ραχοκοκαλιά» της να είναι οι έλληνες εικαστικοί δημιουργοί που έπαιξαν ρόλο στην ιστορία της μεταπολεμικής τέχνης στο δυτικό κόσμο. Βασικός κορμός της είναι το έργο του Θόδωρου Στάμου, από το 1945 έως το 1994.

Αυτή η συλλογή, που αποτελείται σήμερα από 800 έργα και θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, θα διατεθεί για τη δημιουργία ενός μουσείου σύγχρονης τέχνης στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Ηράκλειο της Κρήτης.