SMELL.BYTES TM, 1998

Το PAUSE! είναι ένας χώρος όπου δύο ταινίες βίντεο προβάλλονται επάνω στις αντικριστές πλευρές ενός δωματίου. Οι προβολές αυτές αντιπαραβάλλουν δύο διαφορετικά είδη λήψης, τα οποία, αν και δίνουν μια ενοποιημένη εικόνα του περιβάλλοντος από την άποψη της μορφής, δεν στοχεύουν στη δημιουργία μιας ενιαίας ιστορίας, αλλά μάλλον στο αντίθετο. Όπως και στην πλειονότητα των προηγούμενων έργων της δημιουργού, σπουδαίο ρόλο έχουν και εδώ το έντονο ενδιαφέρον της για το internet και τον αντίκτυπο του στις κοινωνικές δομές, καθώς επίσης και η δυναμική του τυχαίου, του αιώνιου και του διαλογικού περιβάλλοντος. Ο πολιτισμός μας έχει κατασκευάσει μια κουλτούρα που κανείς από εμάς δεν μπορεί να συλλάβει στο σύνολο της. Μία από τις προβολές είναι ένα ζωντανό ντοκιμαντέρ γυρισμένο στα Βόρεια Βραχώδη Όρη του Καναδά, στην επαρχία της Alberta, όπου η δημιουργός διεξάγει μια επιστημονική έρευνα του φυσικού περιβάλλοντος, εξετάζοντας το από την άποψη της ταξινόμησης, του ελέγχου, της επικράτειας, του χρόνου και του χώρου. Το φιλμ αυτό αποδεικνύει ότι η επιστημονική διερεύνηση δεν γίνεται μέσα σε ουδέτερο περιβάλλον, αλλά σε έναν χώρο που διέπεται από δυναμικές δομές με ποικίλα αντικρουόμενα συμφέροντα. Η καλλιτέχνης με την κάμερα της συναντά μια ομάδα αποτελούμενη από έναν επιστήμονα και έναν ερευνητή που παρατηρούν και καταγράφουν, σε καθημερινή βάση, στοιχεία σχετικά με τα ελεύθερα και αυτόνομα κοπάδια αλκών και τις αγέλες των λύκων, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουν καλύτερα τις κοινωνίες των λύκων, το σημάδεμα με την οσμή, το ζευγάρωμα της αλκής. Οι παρατηρήσεις έγιναν με διακριτικότητα και από απόσταση, οδηγώντας ένα φορτηγό με κίνηση στους τέσσερις τροχούς και χρησιμοποιώντας όργανα εντοπισμού, όργανα ανίχνευσης της οσμής, φορητές μονάδες τηλεμέτρησης για την παρακολούθηση των ζώων και της αρπαχτικής τους συμπεριφοράς κατά το ζευγάρωμα. Ο θεατής ταξιδεύει μέσα από περιοχές νέων επιστημονικών παρατηρήσεων, ληστρικών επιθέσεων, ανθρώπινης βιαιότητας και δραματικών γεγονότων, όλα αυτά με φόντο τα εντυπωσιακά δασώδη τοπία στις άγριες πλαγιές των Βραχωδών Ορέων. Η δεύτερη προβολή αφορά ένα τεχνητό περιβάλλον καταπράσινων λόφων στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης, διάσπαρτων με κίτρινες, κόκκινες, πράσινες και πορφυρές πλαστικές μαργαρίτες. Ο θεατής μεταφέρεται σε αυτόν τον προσωρινό, τεχνητό λόφο γεμάτο ψεύτικα φυτά, τα οποία κατά καιρούς στριφογυρίζουν με το φύσημα του ανέμου, ενώ οι γεωμετρικές και αφηρημένες μορφές τους θυμίζουν τα λιβάδια με τις παπαρούνες όπου αποκοιμήθηκαν η Ντόροθυ και οι σύντροφοι της στον Μάγο του Οζ. Η δημιουργός εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στη φύση και τον πολιτισμό και τον τρόπο με τον οποίο η τεχνητή αναπαράσταση της φύσης εμποδίζει τον άνθρωπο να έρθει σε επαφή μαζί της μέσω των αισθήσεων του. Ο ρόλος των δύο βίντεο στην εγκατάσταση αυτή, συνίσταται, κατά πρώτον, στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται μια αφήγηση χωρισμένη σε δύο διαφορετικά συστήματα καθώς η κάθε προβολή τραβά την προσοχή του θεατή, διαδοχικά, μια στον ένα χώρο και μια στον άλλο, και κατά δεύτερον τη διαλεκτική ανάμεσα στο φυσικό περιβάλλον και τους πειραματισμούς της δημιουργού με το δομημένο περιβάλλον. Η Τζένη Μαρκέτου δουλεύει με τη φωτογραφία, το βίντεο, τα ψηφιακά μέσα, το internet και τα διαλογικά περιβάλλοντα που διαμορφώνονται μέσω υπολογιστή. Η απόλαυση που προσφέρει η τέχνη της είναι διαλογική, άμεση και πνευματική. Μέσω του βίντεο, του ήχου και των δεδομένων του internet, μεταμορφώνει χώρους μουσείων, αιθουσών τέχνης, ή άλλους τυχαίους χώρους, σε αίθουσες αναμονής, εργαστήρια και διαλογικά περιβάλλοντα. Στους χώρους αυτούς καλλιεργεί τον κερματισμό της αφηγηματικής ενότητας, ως άμεσο αποτέλεσμα της επίδρασης των πολυμέσων στην αντίληψη που έχει ο άνθρωπος για την απεικόνιση, τον χρόνο και τον χώρο. Την ιδέα για το έργο συνέλαβε η Τζένη κατά την παραμονή της στο ART/OMI από τις 3 έως τις 23 Ιουλίου του 2000.